Messi gây lo lắng trước Copa America
Tiến sĩ Hilary Jones, bác sĩ làm việc tại Anh, cho biết điều quan trọng là nam giới nên để ý khi kiểm tra tinh hoàn để xem có gì bất thường hoặc khối u nào hay không. Ung thư tinh hoàn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở độ tuổi từ 15 đến 45.
1.001 câu hỏi về cách uống collagen giúp làm đẹp da mà không gây nóng
Trong thời gian qua, trên hành trình chinh phục Giải Bóng đá Đông Nam Á 2024, Đội tuyển Bóng đá Nam Quốc gia Việt Nam đã thể hiện được sự nỗ lực không ngừng nghỉ, ý chí chiến đấu bền bỉ qua từng trận đấu với tinh thần bất khuất, kiên cường làm nức lòng người hâm mộ.Vượt qua bán kết đầy thuyết phục, Đội tuyển Bóng đá Nam Quốc gia Việt Nam đã xuất sắc khi giành chiến thắng 2-1 trước Đội tuyển Thái Lan trong trận lượt đi trên sân Việt Trì. Chiến thắng không chỉ khẳng định tinh thần, ý chí mà còn là động lực để các cầu thủ bóng đá Việt Nam hướng đến chinh phục Cúp vô địch Giải Bóng đá Đông Nam Á 2024.Để tiếp tục động viên, khích lệ Đội tuyển Bóng đá Nam Quốc gia Việt Nam, với vai trò của một trong các ngân hàng thương mại hàng đầu luôn đồng hành cùng các hoạt động, sự kiện lớn của đất nước; cũng như thể hiện tình cảm, niềm tin, niềm hy vọng đối với nền thể thao nước nhà của tập thể cán bộ, người lao động; Agribank sẽ trao thưởng 1 tỉ đồng khi đội bóng vô địch và tặng thưởng giá trị tương đương 10.000 USD cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất của đội tuyển Việt Nam tại Giải Bóng đá Đông Nam Á 2024.Trước đó, ngày 1.1, Agribank cũng đã tặng thưởng Đội tuyển Bóng đá Nam Quốc gia Việt Nam 1 tỉ đồng tại thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ trước khi đội tuyển bước vào chung kết để cổ vũ, động viên, cũng như khẳng định sự đồng hành của Agribank trong việc lan tỏa tinh thần, tình yêu bóng đá nói riêng và đóng góp vào các hoạt động xã hội nói chung.
Đề xuất tách khối THCS ra khỏi Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa
Chiều 14.2, Tỉnh ủy Bình Thuận tổ chức hội nghị công bố các quyết định về việc kết thúc hoạt động của Đảng đoàn, Ban Cán sự Đảng cấp tỉnh, Đảng bộ Khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh; thành lập mới Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh và Đảng bộ UBND tỉnh (trực thuộc Tỉnh ủy Bình Thuận).Tỉnh ủy Bình Thuận ra quyết định chỉ định Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh, gồm 23 ủy viên. Ông Đặng Hồng Sỹ, Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh được chỉ định làm Bí thư Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh Bình Thuận. Ông Nguyễn Văn Tám, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy được chỉ định làm Phó bí thư Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh; bà Lê Thị Hải Duyên, Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy Khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh, được chỉ định làm Phó bí thư (chuyên trách) Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh.Đối với Đảng bộ UBND tỉnh Bình Thuận, Tỉnh ủy chỉ định Ban Chấp hành gồm 16 người. Ông Phan Văn Đăng, Thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bình Thuận, được chỉ định làm Phó bí thư thường trực Đảng bộ UBND tỉnh Bình Thuận. Ông Nguyễn Quốc Việt, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở KH-CN và ông Trần Đình Nguyên (Phó bí thư thường trực Đảng ủy Khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh) cùng được chỉ định làm Phó bí thư (chuyên trách) Đảng bộ UBND tỉnh Bình Thuận.Như vậy, Đảng bộ UBND tỉnh Bình Thuận hiện nay chưa có Bí thư. Ngày 12.2, ông Đoàn Anh Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận được Bộ Chính trị chuẩn y giữ chức vụ Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra T.Ư, nhiệm kỳ 2021 - 2026.Trước đó, Tỉnh ủy Bình Thuận có quyết định hợp nhất Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Ban Dân vận Tỉnh ủy thành Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy. Ban này do ông Võ Thanh Bình, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm Trưởng ban.
Khi trận đấu còn 4 phút, nhận thấy không thể lật ngược tình thế, HLV Erik Rashad rút ngoại binh Anthony January ra nghỉ. Đội Nha Trang Dolphins cũng lần lượt trao cơ hội cho các cầu thủ ít ra sân thi đấu nhưng vẫn bảo vệ thành công chiến thắng đậm đà với điểm số 97-60.
Oppo ra mắt đồng hồ thông minh cao cấp Watch X
Hoạt động tặng quà tết là sự kiện thường niên đầy ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với người lao động. Với phương châm "Tất cả đoàn viên, người lao động đều có tết", sự kiện này mang lại niềm vui và ấm áp cho mọi gia đình. Đây không chỉ là món quà vật chất mà còn là sự động viên tinh thần, khích lệ mọi người vượt qua khó khăn. Ngày 16.1, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã tham dự chương trình "Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng" với công nhân viên chức, người lao động Hải Phòng. Cùng dự có Phó chủ tịch thường trực Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Thái Thu Xương.Phát biểu tại chương trình, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn gửi lời chúc tết tới công nhân, viên chức, người lao động Hải Phòng; đồng thời biểu dương chính quyền và tổ chức công đoàn thành phố trong những năm qua, đặc biệt là năm 2024 đã luôn quan tâm đến đời sống cán bộ công chức, viên chức, người lao động.Tại chương trình, Phó thủ tướng cùng lãnh đạo TP.Hải Phòng, Tổng LĐLĐ Việt Nam trao đại diện 100 suất quà tết tặng công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách, hộ nghèo trên địa bàn thành phố.Dịp tết nguyên đán năm nay, UBND TP.Hải Phòng dành 10 tỉ đồng tặng 5.000 suất quà cho người lao động, các cấp công đoàn thành phố phối hợp với người sử dụng lao động chi tiền thưởng tết, sử dụng kinh phí, đoàn phí công đoàn chăm lo cho công nhân lao động, nhất là công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn với tổng kinh phí là trên 1.850 tỉ đồng. Nguồn kinh phí chăm lo tết cho người lao động năm nay tăng 40% so với năm trước.Cùng ngày, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc cùng ông Nguyễn Đức Thịnh, Trưởng ban Đối ngoại Tổng LĐLĐ Việt Nam, đã đến thăm, tặng quà đoàn viên, công nhân lao động, hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Phú Yên.Từ nguồn quỹ xã hội LĐLĐ tỉnh, nguồn tài chính công đoàn và các nguồn vận động, các cấp công đoàn tỉnh Phú Yên đã tổ chức thăm hỏi, tặng quà đoàn viên, công nhân, viên chức, người lao động, ngư dân có hoàn cảnh khó khăn trong dịp lễ, tết, Tháng Công nhân năm 2024, với hơn 49.500 suất quà, trị giá hơn 12,8 tỉ đồng.Qua hơn 1 tháng phát động, Chương trình "Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng" năm 2025 đã nhận được sự ủng hộ của 27 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, với 969 suất quà, tổng số tiền 777 triệu đồng.Tại chương trình, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc, lãnh đạo tỉnh Phú Yên và đại diện Tổng LĐLĐ Việt Nam đã trao 200 suất quà tết, mỗi suất gồm 1 triệu đồng tiền mặt cùng túi quà trị giá 300.000 đồng cho đoàn viên, người lao động.Trong sáng nay 16.1, thượng tướng Trịnh Văn Quyết, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, đã đến trao quà tết tại Hà Tĩnh. Cùng tham dự buổi làm việc và trao quà tết có ông Nguyễn Xuân Hùng, Phó chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam. Dịp này, đoàn công tác tặng 200 suất quà cho gia đình chính sách, 200 suất quà cho gia đình nghèo, 200 suất quà cho gia đình công nhân gặp hoàn cảnh khó khăn ở Hà Tĩnh.Trước đó, ngày 15.1, tại Ninh Thuận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Phó chủ tịch thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam Thái Thu Xương đã thăm, tặng quà 200 công nhân, người lao động làm việc tại Khu công nghiệp Du Long (H.Thuận Bắc).Gửi lời chúc mừng năm mới tới toàn thể công nhân, lao động trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh hy vọng những suất quà sẽ là nguồn động viên giúp anh chị em công nhân, lao động đón tết vui vẻ, đầm ấm. Bà Thanh mong muốn đội ngũ công nhân, lao động tiếp tục là lực lượng đi đầu trong việc đổi mới công nghệ, tham gia với chủ doanh nghiệp trong lao động sản xuất, xây dựng mối quan hệ hài hòa, tiến bộ...
Lầu Năm Góc thiếu trầm trọng động cơ rốc két nhiên liệu rắn?
Chị Nguyễn Phạm Duy Trang làm việc với Trung tâm Thanh thiếu niên Miền Nam
Thay vì để nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng nằm không, các nhà nghiên cứu tại Đại học bang Ohio (OSU, Mỹ) đã phát triển một phương pháp mới, biến chất thải này thành một loại pin không bao giờ cần sạc lại.Phương pháp của nhóm nghiên cứu dựa trên việc sử dụng tinh thể phát quang - một vật liệu có khả năng hấp thụ bức xạ gamma và phát ra ánh sáng. Khi kết hợp với các tế bào năng lượng mặt trời, hệ thống này có thể thu nhận ánh sáng phát ra và chuyển đổi nó thành điện năng. Khác với các loại pin thông thường, pin từ chất thải hạt nhân sẽ tiếp tục sản xuất điện miễn là vật liệu phóng xạ còn hoạt động, có thể kéo dài trong nhiều thập kỷ.Hiện tại hệ thống này chỉ sản xuất được microwatt điện, nhưng ngay cả ở quy mô nhỏ, nó cũng có thể phục vụ cho các ứng dụng năng lượng thấp như cảm biến vi mô và thiết bị giám sát bức xạ. Trong các thử nghiệm, nhóm nghiên cứu đã sử dụng hai loại chất phóng xạ: Cesium-137 (một sản phẩm phân hạch phổ biến) có thể tạo ra 288 nanowatt điện và Cobalt-60 (được sử dụng trong điều trị bức xạ y tế) tạo ra 1,5 microwatt.Mặc dù sản lượng hiện tại còn thấp, các nhà nghiên cứu tin rằng việc mở rộng công nghệ, chẳng hạn như sử dụng tinh thể phát quang lớn hơn, có thể nâng cao công suất lên mức watt... Khi đó, pin hạt nhân sẽ trở nên khả thi cho các ứng dụng lớn hơn.Một loại pin có thể hoạt động trong nhiều thập kỷ mà không cần bảo trì sẽ mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt ở những khu vực khó khăn trong việc thay đổi nguồn điện. Những pin này có thể hỗ trợ cho các sứ mệnh không gian xa hơn trong tương lai, nơi nguồn năng lượng lâu dài là rất quan trọng. Ngoài ra, chúng cũng có thể được sử dụng trong các thiết bị thăm dò dưới nước và trong những môi trường khắc nghiệt, nơi việc sạc lại pin là khó khăn.Khi năng lượng hạt nhân dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng, việc tìm kiếm giải pháp tái sử dụng các sản phẩm phụ của nó trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nếu công nghệ này được hoàn thiện, nó có thể cung cấp một phương pháp thực tiễn để tạo ra năng lượng sạch, bền vững, đồng thời giảm thiểu nhu cầu lưu trữ chất thải nguy hại.
Ăn uống kiểu này không tốt cho 'bản lĩnh đàn ông'
Ngày 22.2, Tỉnh ủy Long An tổ chức hội nghị về công tác cán bộ. Tham dự hội nghị có ông Lê Minh Hưng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương.Tại hội nghị, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng đã trao quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, chỉ định ông Nguyễn Văn Quyết, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương, giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Long An (nhiệm kỳ 2020-2025). Ông Nguyễn Văn Quyết giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Long An thay thế cho ông Nguyễn Văn Được.Trước đó, ngày 19.2, ông Nguyễn Văn Được được Trung ương điều động, chỉ định giữ chức vụ Phó bí thư Thành ủy TP.HCM. Ông Nguyễn Văn Được cũng đã được HĐND TP.HCM bầu giữ chức vụ Chủ tịch UBND TP.HCM (nhiệm kỳ 2021-2026), thay thế cho ông Phan Văn Mãi.Ông Nguyễn Văn Quyết (53 tuổi, quê quán H.Yên Khánh, Ninh Bình), có trình độ chuyên môn cử nhân luật, thạc sĩ xây dựng đảng và chính quyền nhà nước. Sự nghiệp của ông gắn liền với công tác kiểm tra của Đảng. Cụ thể: Từ năm 19993 - 1997, ông Nguyễn Văn Quyết làm thư ký TAND tỉnh Ninh Bình; Tháng 4.1999 - 11.2001, làm công chứng viên Phòng Công chứng số 1 (thuộc Sở Tư pháp tỉnh Gia Lai); Tháng 11.2001 - 8.2007, công tác tại UBKT Tỉnh ủy Gia Lai; Tháng 9.2007 - 6.2012 là kiểm tra viên chính của UBKT Trung ương; Tháng 6.2012 - 10.2019, làm Phó vụ trưởng Vụ địa phương VII, UBKT Trung ương;Từ tháng 10.2019 - 01.2021, ông Nguyễn Văn Quyết là Vụ trưởng vụ địa phương II; Tháng 1.2021 - 6.2021, là Vụ trưởng vụ địa phương V, UBKT Trung ương; Tháng 6.2021 - 7.2023, Ủy viên UBKT Trung ương; Tháng 7.2023 - 2.2025, là Phó chủ nhiệm UBKT Trung ương. Từ tháng 2.2025, ông làm Bí thư Tỉnh ủy Long An.
đồ bóng chuyền
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
